Vai trò quan trọng của kiểm toán nhà nước

Kiểm toán nhà nước là loại hình kiểm toán rất quan trọng với mỗi quốc gia. Kết quả kiểm toán nhà nước sẽ cho thấy thực trạng sử dụng ngân sách, tài sản công và hiệu quả quản lý tài chính của cơ quan nhà nước. Trong bài viết này, Ms Uptalent sẽ cung cấp cho bạn đọc tất tần tật về kiểm toán nhà nước. Các bạn hãy theo dõi để hiểu được vai trò của loại hình kiểm toán này nhé.

MỤC LỤC
1- Kiểm toán nhà nước là gì?
2- Vai trò của kiểm toán nhà nước
3- Kiểm toán nhà nước làm những gì?
4- Những phẩm chất cần có để làm việc trong kiểm toán nhà nước
5- Học gì để làm việc trong kiểm toán nhà nước?

1- Kiểm toán nhà nước là gì? 

Kiểm toán nhà nước là hoạt động kiểm tra, xác nhận tính đúng đắn, hợp pháp của các tài liệu, số liệu kế toán, báo cáo quyết toán của cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, đơn vị kinh tế nhà nước, đoàn thể quần chúng và các tổ chức xã hội có sử dụng kinh phí do ngân sách nhà nước cấp.

Hoạt động kiểm toán nhà nước được thực hiện bởi các công chức của cơ quan kiểm toán Nhà nước. Tại Việt Nam, cơ quan kiểm toán Nhà nước do Quốc hội lập ra, hoạt động độc lập và chỉ tuân thủ các quy định của pháp luật .

Nhiệm vụ của kiểm toán nhà nước là thực hiện kiểm toán việc sử dụng và quản lý tài chính cũng như tài sản công. Từ đó đảm bảo các vấn đề tài chính của nhà nước luôn minh bạch, hạn chế vấn nạn tham nhũng.


>>>> Xem thêm: Tiết lộ những tố chất trở thành kiểm toán

2- Vai trò của kiểm toán nhà nước 

Trước tiên, kiểm toán nhà nước cung cấp cho Chính phủ các căn cứ chất lượng, có độ tin cậy cao để đưa ra các quyết định vĩ mô liên quan đến hoạt động tài chính cũng như phân bổ và sử dụng nguồn lực. Bên cạnh đó, họ cũng sử dụng các nghiệp vụ chuyên môn để chỉ ra những điểm đúng và chưa đúng trong thu chi ngân sách để Chính phủ và cơ quan các cấp điều hành ngân sách hiệu quả hơn.

Thứ hai, kiểm toán nhà nước giữ vai trò chủ yếu trong việc đảm bảo tính công khai và minh bạch của hệ thống tài chính nhà nước. Ngày nay, vấn đề công khai trong quản lý tài chính nhà nước được xem là ưu tiên hàng đầu. Bất cứ những gì không rõ ràng trong hệ thống tài chính nhà nước cần được loại bỏ để không làm tổn hại đến nền dân chủ và góp phần tạo dựng cơ chế quản lý tài chính hiệu quả.

Thứ ba, kiểm toán nhà nước chỉ ra thực trạng quy mô và “sức khoẻ” của hệ thống tài chính quốc gia. Điều này sẽ giúp Chính phủ và xã hội hiểu được thực trạng của nền tài chính quốc gia. Từ đó biết tự nâng cao trách nhiệm bản thân vì một quốc gia có nền tài chính vững mạnh, minh bạch.

Thứ tư, kiểm toán nhà nước có vai trò tư vấn, đưa ra các giải pháp, kiến nghị nhằm khắc phục các sai sót, vi phạm chế độ quản lý tài chính, kế toán của nhà nước. Đồng thời, ngăn ngừa các sai phạm lặp lại trong tương lai để đảm bảo sự lành mạnh cho nền tài chính quốc gia.

Thứ năm, kiểm toán nhà nước cho thấy vai trò to lớn đối với các quyết định tài chính, ngân sách của Hội đồng nhân dân. Thông qua các kết quả kiểm toán, Hội đồng nhân dân sẽ có các thông tin toàn diện để xem xét, xây dựng dự toán và phân bổ ngân sách hợp lý. Bên cạnh đó, Hội đồng nhân dân còn có thể thực thi hiệu quả quyền giám sát đối với việc quản lý, sử dụng tài chính nhà nước, tài sản công và xem xét báo cáo quyết toán ngân sách của địa phương.

Tóm lại, kiểm toán nhà nước có vai trò rất quan trọng đối với việc quản lý tài chính và ngân sách nhà nước. Thông qua các kết quả kiểm toán mà nền tài chính quốc gia luôn được công khai, minh bạch. Điều này có ý nghĩa rất lớn đối với việc quản lý tài chính quốc gia, cũng như tạo dựng niềm tin với người dân và xã hội.


>>>> Bạn xem thêm: Phân biệt giữa kiểm toán và kế toán

3- Kiểm toán nhà nước làm những gì? 

Về cơ bản, kiểm toán nhà nước sẽ thực hiện các nhiệm vụ theo như quy định cụ thể tại Luật Kiểm toán nhà nước năm 2015 và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán nhà nước năm 2019. Cụ thể như sau:

- Quyết định kế hoạch kiểm toán hằng năm và báo cáo Quốc hội trước khi thực hiện.

- Thực hiện kế hoạch kiểm toán hằng năm và thực hiện các nhiệm vụ kiểm toán theo yêu cầu của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

- Xem xét và ra quyết định kiểm toán khi có đề nghị của Hội đồng dân tộc, các ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan, tổ chức không có trong kế hoạch kiểm toán hằng năm của Kiểm toán nhà nước.

- Trình ý kiến của kiểm toán nhà nước để Quốc hội xem xét, quyết định dự toán ngân sách nhà nước, quyết định phân bổ ngân sách trung ương, quyết định chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trọng quốc gia, phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước.

- Phối hợp với các cơ quan của Quốc hội và Chính phủ trong việc xem xét dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương, phương án điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước, phương án bố trí ngân sách cho chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội quyết định và quyết toán ngân sách nhà nước.

- Cùng với các cơ quan của Quốc hội tham gia các hoạt động giám sát việc thực hiện luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về lĩnh vực tài chính – ngân sách, giám sát việc thực hiện ngân sách nhà nước và chính sách tài chính khi có yêu cầu.

- Phối hợp với các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền trình dự án luật, pháp lệnh khi có yêu cầu trong việc xây dựng và thẩm tra các dự án luật, pháp lệnh.

- Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; gửi báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán cho Chủ tịch nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội; cung cấp kết quả kiểm toán cho Bộ Tài chính, Đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân nơi kiểm toán và các cơ quan khác theo quy định của pháp luật.


>>>> Có thể bạn quan tâm: Big4 kiểm toán là gì? Điều kiện để trở thành nhân viên tại Big4

- Giải trình kết quả kiểm toán trước Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội theo quy định của pháp luật.

- Tổ chức việc công bố công khai báo cáo kiểm toán, báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm và báo cáo kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán theo quy định tại Điều 50, Điều 51 của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

- Tổ chức theo dõi, kiểm tra việc thực hiện các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán nhà nước.

- Chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát nhân dân và cơ quan khác của Nhà nước có thẩm quyền xem xét, xử lý những vụ việc có dấu hiệu của tội phạm, vi phạm pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân đã được phát hiện thông qua hoạt động kiểm toán.

- Quản lý hồ sơ kiểm toán; giữ bí mật tài liệu, số liệu kế toán và thông tin về hoạt động của đơn vị được kiểm toán theo quy định của pháp luật.

- Thực hiện hợp tác quốc tế trong lĩnh vực kiểm toán nhà nước.

- Tổ chức và quản lý công tác nghiên cứu khoa học, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực của Kiểm toán nhà nước.

- Tổ chức thi, cấp, thu hồi và quản lý chứng chỉ Kiểm toán viên nhà nước.

- Tổ chức thông tin, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về kiểm toán nhà nước.

- Xây dựng và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Chiến lược phát triển Kiểm toán nhà nước.

- Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.

4- Những phẩm chất cần có để làm việc trong kiểm toán nhà nước 

Tại Việt Nam, kiểm toán viên cần tuân thủ các phẩm chất đạo đức nghề nghiệp và văn hoá ứng xử khi hành nghề. Với kiểm toán nhà nước cũng vậy. Bạn sẽ phải tuân thủ các nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp để đảm bảo chất lượng các cuộc kiểm toán.

4.1- Tính độc lập

Đây điều cơ bản kiểm toán viên cần đáp ứng được khi làm nghề. Ở đây độc lập bao gồm hai khía cạnh là độc lập về tư tưởng và độc lập về hình thức.

Độc lập về tư tưởng nghĩa là bạn có thể đưa ra ý kiến dựa trên những đánh giá khách quan, chuyên nghiệp mà không chịu sự chi phối hay tác động từ các yếu tố khác.

Còn độc lập về hình thức là bạn không có mối quan hệ hay ở trong hoàn cảnh khiến người khác hoài nghi khả năng độc lập trong các quyết định của bạn.

4.2- Chính trực

Tính chính trực đòi hỏi kiểm toán viên phải luôn thẳng thắn, trung thực và có chính kiến rõ ràng trong mọi vấn đề. Đồng thời, họ còn phải luôn công bằng khi thực hiện công việc để được mọi người tín nhiệm.

4.3- Tính khách quan

Một kiểm toán viên tốt cần luôn công bằng, tôn trọng sự thật và không thành kiến hay thiên vị. Đặc biệt, bạn cần tránh các mối quan hệ hay những lợi ích có thể ảnh hưởng đến tính khách quan khi làm việc.

4.4- Năng lực chuyên môn và tính thận trọng

Công việc kiểm toán đòi hỏi phải có năng lực chuyên môn và sự thận trọng cao nhất khi làm việc. Bởi vậy, kiểm toán viên cần luôn nâng cao kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn để đáp ứng tốt nhất các yêu cầu kiểm toán.

4.5- Bảo mật thông tin

Toàn bộ thông tin trong cuộc kiểm toán cần được bảo mật kỹ lưỡng. Kiểm toán nhà nước không được tuỳ ý tiết lộ thông tin khi chưa được sự cho phép của người có thẩm quyền. Họ chỉ có nghĩa vụ công khai theo yêu cầu của pháp luật hoặc trong phạm vi quyền hạn nghề nghiệp.


>>>> Xem thêm: Kiểm toán và những thông tin ít người biết

4.6- Tư cách nghề nghiệp

Trong quá trình hành nghề, kiểm toán viên nhà nước không được gây ra các hành vi làm giảm uy tín nghề nghiệp. Họ phải luôn chủ động trau dồi và bảo vệ uy tín nghề nghiệp của bản thân.

4.7- Tuân thủ các chuẩn mực chuyên môn

Kiểm toán viên nhà nước phải thực hiện công việc kiểm toán theo đúng các kỹ thuật và chuẩn mực chuyên môn đã được quy định trong chuẩn mực kiểm toán, cũng như các quy định của pháp luật và quy định của hội nghề nghiệp.

5- Học gì để làm việc trong kiểm toán nhà nước? 

Kiểm toán nhà nước không giống một số ngành nghề có tính linh động cao như kinh doanh, marketing,… Đây là nghề đòi hỏi bạn phải có chuyên môn cao và được đào tạo bài bản. Nói cách khác kiểm toán viên không phải là một nghề tay ngang.

Theo quy định tại Điều 14 Luật Kiểm toán độc lập, kiểm toán viên phải có bằng tốt nghiệp đại học trở lên thuộc chuyên ngành tài chính, ngân hàng, kế toán, kiểm toán hoặc chuyên ngành khác theo quy định của Bộ Tài chính. Do đó bạn cần theo học đúng chuyên ngành phù hợp ngay từ đầu nếu muốn theo nghề này.

Khi theo học các chuyên ngành về kế toán, kiểm toán bạn sẽ được trang bị các kiến thức, kỹ năng cần thiết để theo nghề kiểm toán nhà nước, bao gồm:

- Kiến thức về thu thập, xử lý, kiểm tra và cung cấp thông tin tài chính, hiệu quả hoạt động kinh doanh.

- Kỹ năng đọc báo cáo tài chính, phân tích tài chính.

- Kiến thức về luật kế toán, chuẩn mực kế toán Việt Nam và quốc tế, chuẩn mực kiểm toán, chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán – kiểm toán và các văn bản pháp quy có liên quan đến kiểm toán, kế toán, tài chính – thống kê.

- Kỹ năng chuyên môn để thực hiện quy trình kiểm toán độc lập trong doanh nghiệp, kiểm toán nhà nước và tổ chức hệ thống kiểm soát nội bộ cũng như thực hiện việc kiểm soát nội bộ trong doanh nghiệp, tổ chức tài chính, đơn vị hành chính sự nghiệp và các đơn vị kế toán khác.

- Các kỹ năng mềm như thương lượng, đàm phán, làm việc nhóm, ngoại ngữ, tin học, lập kế hoạch, giải quyết tình huống trong Kế toán - Kiểm toán,…

Bên cạnh đó, kiểm toán viên còn phải liên tục học hỏi, trau dồi kiến thức chuyên môn và nghiệp vụ để có thể đáp ứng được những yêu cầu của công việc kiểm toán nhà nước.

Trên đây là một số thông tin cơ bản về kiểm toán nhà nước mà Ms Uptalent đã tổng hợp lại. Hy vọng những thông tin này sẽ hữu ích cho những bạn yêu thích và muốn làm việc trong các cơ quan kiểm toán nhà nước. Chúc bạn thành công!

------------------------------------

HRchannels - Headhunter -  Dịch vụ tuyển dụng cao cấp

Hotline: 08. 3636. 1080
Email: sales@hrchannels.com / job@hrchannels.com
Website: https://hrchannels.com/
Địa chỉ: Tòa MD Complex, 68 Nguyễn Cơ Thạch, Nam Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam

Nguồn ảnh: internet